Στο σημερινό άρθρο θα συνεχίσουμε από εκεί που αφήσαμε την ανάλυση των αγορών πετρελαίου. Θα εξετάσουμε ποιες είναι οι ενδείξεις αλλαγής τάσης τις οποίες θα πρέπει ψάχνουν οι επενδυτές. Επίσης θα δούμε ποιο είναι το πιο πιθανό σενάριο για την αγορά από εδώ και στο εξής. Ευελπιστώ ότι στο τέλος οι αναγνώστες θα μπορέσουν να κατανοήσουν καλύτερα τις αγορές ενέργειας, να βγάλουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα, και να αποκομίσουν κέρδος.

Πριν μπούμε σε λεπτομέρειες όμως θα ήθελα εν συντομία να ξεκαθαρίσω τη θέση μου σε σχέση με ό,τι γράφω εδώ. Οι επενδύσεις στα εμπορεύματα ενέχουν ρίσκο και δεν είναι για όλους τους επενδυτές. Οι τιμές μεταβάλλονται πιο γρήγορα από μετοχές και ομόλογα, θέλουν συνεχή παρακολούθηση, και δεν προσφέρονται για στρατηγικές διακράτησης (buy and hold). Επίσης θέλω να πιστεύω ότι απευθύνομαι σε ενήλικες, οι οποίοι θα κάνουν τη δική τους έρευνα πριν επενδύσουν, και δεν θα μου ζητήσουν το λόγο αν οι αγορές δεν κινηθούν όπως αναμένουν.

Ας εξετάσουμε τώρα τα σημάδια τα οποία θα πρέπει να ψάχνουν οι επενδυτές στην αγορά πριν ανοίξουν θέσεις στο πετρέλαιο. Από τη μία μεριά έχουμε τα ίχνη που αφήνουν οι ταύροι. Μια πιθανή συμφωνία των μελών του OPEC να μειώσουν την παραγωγή θα οδηγούσε αυτομάτως τις τιμές υψηλότερα. Αν αυτή γίνει και σε συνεννόηση με χώρες μη-μέλη (όπως Νορβηγία και Ρωσία) τότε η αντίδραση θα είναι έντονα ανοδική. Ακόμα και αν δεν γίνει συμφωνία στο τέλος συνήθως οι αγορές αντιδρούν άμεσα σε τέτοια νέα. Η όξυνση των συγκρούσεων σε γεωπολιτικά ευαίσθητες περιοχές έχει επίσης το δυναμικό να ταράξει τις αγορές ενέργειας. Για παράδειγμα, οι τριβές Ιράν και Σαουδικής Αραβίας σε διπλωματικό επίπεδο αλλά και στο πεδίο της μάχης σε Συρία και Υεμένη. Άλλα παραδείγματα είναι εντάσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας, μια πιθανή εισβολή της Τουρκίας σε κουρδικές περιοχές της Συρίας και του Ιράκ, ένταση μεταξύ του ιαπωνικού και του κινέζικου ναυτικού στην Ανατολική Κινέζικη Θάλασσα, έξαρση της τρομοκρατίας στις πετρελαιοπαραγωγές επαρχίες της Νιγηρίας κτλ. Άλλο ένα προφανές σημάδι θα είναι οι μειώσεις παραγωγής εκ μέρους των ιδιωτικών εταιρειών ως συνέπεια της εγκατάλειψης ακριβών κοιτασμάτων. Όλες οι πετρελαϊκές, είτε οι κολοσσοί είτε οι μικροί παραγωγοί, έχουν αυτή τη στιγμή στο πορτφόλιο τους πηγές που για να είναι επικερδείς χρειάζονται υψηλότερες τιμές. Κάποια στιγμή ίσως να τις "κλείσουν” και τις εγκαταλείψουν, το εύρος και η ταχύτητα με την οποία θα γίνει αυτό θα καθορίσει την άνοδο των τιμών. Τέλος, μια απότομη αύξηση της κατανάλωσης λόγω ευνοϊκού μακρο-οικονομικού κλίματος θα μπορούσε να απορροφήσει τα υψηλά εμπορικά αποθέματα που έχουν δημιουργηθεί και να προετοιμάσει το έδαφος για άνοδο τιμών.

Στην αντίπερα όχθη οι άρκτοι παραμονεύουν για να παρασύρουν τις τιμές χαμηλότερα. Η συνεχιζόμενη αύξηση αποθεμάτων κάποια στιγμή θα οδηγήσει σε εξάντληση του διαθέσιμου χώρου στις δεξαμενές. Οι παραγωγοί και οι τρέιντερς θα αναγκαστούν τότε να ναυλώσουν καράβια για να αποθηκεύσουν το πετρέλαιο στη θάλασσα. Η άρση των κυρώσεων επί του Ιράν θα αφήσει τώρα ελεύθερη την εθνική εταιρεία πετρελαίου (NIOC) να πουλήσει πετρέλαιο στην παγκόσμια αγορά. Η απότομη είσοδος αυτών των όγκων σε μια συγκυρία όπου η αγορά δεν τους χρειάζεται θα πιέσει τις τιμές προς τα κάτω. Επίσης, τυχόν ενδείξεις για αποτυχία συμφωνίας μεταξύ των μελών του OPEC είναι αρνητική για τις τιμές. Ομοίως αν οι ιδιωτικές εταιρείες επιμένουν να παράγουν στα επίπεδα των τελευταίων χρόνων. Σε μάκρο-οικονομικό επίπεδο, μια οικονομική κρίση στην Κίνα, και εν συνεχεία στις αναπτυσσόμενες αγορές της ΝΑ Ασίας, θα επηρεάσει προφανώς την αγορά αρνητικά. 

Η δυσκολία έγκειται στο να ξεχωρίσουμε τι συμπεριλαμβάνεται ήδη στην τωρινή αποτίμηση (already priced in) και τι όχι. Η άποψη μου είναι η εξής. Είναι προφανές ότι το πετρέλαιο δεν είναι δυνατόν να διατηρηθεί επ’άπειρον στα $30/βαρέλι. Η αγορά βρίσκεται σε κατάσταση ανισορροπίας. Το ερώτημα είναι μέχρι πότε, αφού μια κατάσταση ανισορροπίας της αγοράς μπορεί να κρατήσει για πολύ καιρό. Προσωπικά πιστεύω ότι ήδη "πιάσαμε πάτο” αλλά ίσως μείνουμε κοντά στα τωρινά επίπεδα μέχρι το 2ο μισό του 2016. Οι λόγοι είναι ότι μια συμφωνία περιορισμού της παραγωγής είναι εξαιρετικά δύσκολη όταν η Ρωσία έχει χτυπηθεί από τις κυρώσεις, η Σ. Αραβία διεξάγει 2 πολέμους παράλληλα, η Βενεζουέλα είναι στα όρια της χρεωκοπίας και μια σειρά κρατών όπως Νιγηρία, Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν αντιμετωπίζουν ξαφνικά ελλειμματικούς προϋπολογισμούς. Η Σ. Αραβία ειδικά έχει δείξει μέχρι τώρα ότι δεν αστειεύεται και έχει βάλει στο στόχαστρο τους παραγωγούς από σχιστόλιθο. Η κατανάλωση από την άλλη δεν μπορεί να αυξηθεί κατακόρυφα από τη μία μέρα στην άλλη, ούτε μπορεί να επαναλάβει τη μεγάλη αύξηση του 2015. Συνεπώς τα εμπορικά αποθέματα θα διογκώνονται για αρκετούς μήνες ακόμα ως τη στιγμή που θα υποχωρήσει η παραγωγή. Σιγά σιγά θα εμφανιστούν ευκαιρίες που εμφανίζονται μια φορά στη δεκαετία στις μετοχές και στα ομόλογα, πρέπει να είμαστε διαβασμένοι για να τις αναγνωρίσουμε.

Εδώ τελειώνει και το 2ο άρθρο για τις τιμές πετρελαίου. Θα επανέλθω σύντομα με νέα θέματα από τον ευρύτερο χώρο της ενέργειας. Όπως πάντα, όποιοι αναγνώστες έχουν απορίες και ιδέες, μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μου και θα προσπαθήσω να απαντήσω όσο πιο λεπτομερώς μπορώ.

Παραπομπές

Societe Generale - Oil & Gas Weekly Monitor

Morgan Stanley - The Commodity Manual

Barclays - Commodities Weekly: All eyes on supply

The New York Times – Saudi Arabia keeps pumping oil despite financial and political risks

Financial Times - Welcome to the new oil order